بيش از 120 آيه قرآن(1) براساس روايات معتبر به وجود نازنين حضرت امام مهدي عليهالسلام و ويژگيهاي آن شخصيت باعظمت و همچنين قيام و انقلاب جهاني آن حضرت، اشاره كرده است؛ و ما در اين مختصر برآنيم تا نمونهاي از آن آيات نوراني را همراه با ديدگاههاي معصومين عليهمالسلام به عاشقان حضرتش تقديم داريم:
در قرآن ميخوانيم: اراده و مشيت ما بر اين قرار گرفته كه بر مستضعفان زمين ـ كه بر اثر ستم ستمكاران به ضعف كشيده شدهاند ـ منّت نهيم (و ايشان را مشمول مواهب خويش نماييم.) و آنها را پيشوايان و وارثان زمين قرار داده و نيرومند و صاحب قدرت و حكومت گردانيم... "و نريد ان نمنّ علي الذين استضعفوا فيالارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين (2) و نمكّن لهم في الارض..."(3)
آيات فوق بشارتي است در مورد پيروزي حق بر باطل و برچيده شدن بساط ظلم و تباهي. كه نمونههاي آن را ميتوان در پيروزي حضرت موسي عليهالسلام و بنياسرائيل بر فرعونيان و همچنين پيروزي و حكومت حضرت محمد صلياللهعليهوآله جستجو كرد اما نمونه كامل آن با ظهور حضرت امام مهدي عليهالسلام تحقق مييابد.
حضرت اميرالمؤمنين عليهالسلام در اين زمينه فرمودهاند: دنيا پس از سركشي، به ما (اهلبيت عليهمالسلام ) روي ميآورد.ـ همچون شتري كه از دادن شير به دوشندهاش خودداري ميكند و براي بچه خود آن را نگه ميدارد.ـ سپس آيه ونريد ان نمنّ ... را تلاوت فرمود.(4)
در روايت ديگري نيز درباره همين آيه ميفرمايد: اين گروه آل محمد صلياللهعليهوآله هستند، خداوند مهدي آنها را بعد از زحمتهايي كه برايشان تحميل ميگردد، مبعوث ميكند و به ايشان عزت ميدهد و دشمنان آنها را ذليل ميگرداند.(5)
از امام سجاد عليهالسلام نيز اين چنين نقل شده كه:
سوگند به كسي كه محمد صلياللهعليهوآله را به حق، بشارت دهنده و بيم دهنده قرار داد، نيكان از ما اهلبيت و پيروان آنها به منزله موسي عليهالسلام و پيروان او ميباشند و دشمنان ما و پيروان آنها به منزله فرعون و پيروان او هستند. (سرانجام، پيروزي از آن ماست.)(6)
امام مهدي عليهالسلام نيز هنگام تولد، لب به سخن ميگشايد و پس از شهادت به وحدانيت الهي و نثار درود و سلام بر پيامبر اكرم و پدران پاك و معصوم خويش چنين ميفرمايد:
"بسم اللّه الرحمن الرحيم و نريد ان نمنّ علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين و..."(7)
ديو چو بيرون رود فرشته در آيد
در قرآن كريم ميخوانيم:
"و قل جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل كان زهوقاً"(8)
"بگو: حق فرا رسيد و باطل نابود گشت، (چرا كه) باطل نابود شدني است."
آرزوي بشر از ديرباز اجراي عدالت و برچيده شدن بساط ظلم و بيعدالتي بوده است، قرآن كريم نيز نويد بخش تحقق اين آرزوي ديرين بوده و فرا رسيدن روزي را مژده داده است كه در سرتاسر جهان حق حكومت كند و باطل نابود گردد.
بر اساس روايات معتبر و فراوان، اين پيروزي نهايي و حكمفرماي عدالت در سرتاسر گيتي مربوط به قيام حضرت امام مهدي عليهالسلام ميشود.
حضرت امام باقر عليهالسلام در توضيح و تفسير "جاء الحق و زهق الباطل" فرمودند: اين سخن الهي مربوط به قيام قائم (آل محمد صلياللهعليهوآله ) ميشود كه دولت باطل برچيده خواهد شد.(9)
و بي جهت نيست كه هنگام تولد حضرت مهدي عليهالسلام بر بازوي نازنينش اين آيه نقش بسته بود كه "جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل كان زهوقاً"(10)
اين وعدهالهي كه پيروزي نهايي حق در زمان حضرت مهدي عليهالسلام به طور كامل محقق خواهد شد، بدان معنا نيست كه در زمانهاي قبل از حضرت مهدي عليهالسلام هيچ نوع پيروزي نصيب حق نميگردد؛ به عنوان نمونه حضرت رسول خدا صلياللهعليهوآله در هنگام فتح مكه پس از ورود به مسجدالحرام در حاليكه بتها را يكي پس از ديگري سرنگون ميساخت، آيه "جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل كان زهوقاً" را تلاوت ميفرمود.
آري اين يك سنت الهي است كه اگر اهلحق بر خدا توكل كنند و در برابر باطل و ظلم ايستادگي نمايند خداوند آنها را پشتيباني ميكند و به پيروزي و رستگاري نايل ميگرداند. همچنان كه ملت شهيد پرور ايران توانستند با رهبري حضرت امام خميني قدسسره حكومت ستمشاهي را سرنگون و حكومت اللّه را برپا نمايند.
ذخيره خدا
در قران كريم ميخوانيم:
"بقيةاللّه خيرلكم ان كنتم مؤمنين..."(11)
ذخيره الهي براي شما بهتر است اگر مؤمن باشيد...
چون آيه فوق اطلاق دارد، چنين معنايي از آن بدون اشكال است كه بگوييم: بقيةاللّه از همه چيزهايي كه شما حساب كنيد، برايتان بهتر است و هيچ نعمتي به پاي آن نميرسد. هرچند كه اين آيه مربوط به داستان حضرت شعيبنبي عليهالسلام ميباشد،
قائم (آل محمد صلياللهعليهوآله ) نخستين سخني كه پس از قيام خويش بر زبان ميآورد همين آيه است. "بقيةاللّه خيرلكم ان كنتم مؤمنين"
اما بر اساس روايات معتبر، اين آيه با وجود نازنين حضرت ولي عصر عليهالسلام تطبيق گشته است.
امام باقر عليهالسلام فرمودند: "قائم (آل محمد صلياللهعليهوآله ) نخستين سخني كه پس از قيام خويش بر زبان ميآورند همين آيه است. "بقيةاللّه خيرلكم ان كنتم مؤمنين" سپس ميفرمايد: من "بقيةاللّه" هستم و حجت خدا و خليفه او بر شما ميباشم. آنگاه هيچ كس بر او سلام نميكند مگر اينكه ميگويد: "السلام عليك يا بقيةاللّه في ارضه."(12)
درباره تعبير "بقيةاللّه" (ذخيره خدا) بايد گفت: اين عنوان به شخصي اطلاق ميگردد كه خدا به منظور خاصّي او را نگهداري كرده است.
احمد بن اسحاق قمي (كه از اصحاب و ياران امام عسكري عليهالسلام بود.) به حضور حضرت امام عسكري عليهالسلام ميرسد، حضرت امام مهدي عليهالسلام كه حدود يكسال دارد، وارد ميشود و با زبان عربيِ فصيح ميگويد: "انا بقيةاللّه في ارضه و المنتقم من اعدائه."(13)
من ذخيره الهي در سرزمين او و انتقام گيرنده از دشمنان اويم.
در قرآن كريم ميخوانيم:
آنها (مخالفان اسلام) ميخواهند نور خدا را با دهان خود خاموش نمايند اما خداوند اراده كرده كه اين نور الهي را همچنان برگستره و كمالش بيفزايد (تا تمامي جهان را در برگيرد.) هرچند كافران را خوش نيايد.(14)
و سپس چنين ادامه ميدهد: خدا كسي است كه رسول خويش را با هدايت و دين حق فرستاد تا وي را بر تمامي اديان پيروز گرداند، هرچند مشركان را خوش نيايد.(15)
آيا اين پيروزي اسلام كه در آيه فوق بدان اشاره شده منطقهاي و محدود است ياخير؟ از آن جايي كه هيچ قيدي در آيه وجود ندارد تا دليل برمحدوديت اين پيروزي باشد پس بدون شك روزي فرا خواهد رسيد كه اين وعده الهي محقق گردد و در روي زمين دين اسلام، تنها دين پيروز باشد. براساس روايات متعدد با ظهور حضرت امام مهدي عليهالسلام اسلام فراگير و جهاني خواهد شد، در تفسير مجمع البيان از پيامبر اسلام صلياللهعليهوآله چنين نقل شده است كه:
(در زمان ظهور حضرت امام مهدي عليهالسلام ) بر روي زمين هيچ خانهاي باقي نميماند ـ نه خانههايي كه از سنگ و گِل ساخته شده و نه خيمههايي كه از كرك و مو بافته شده ـ مگر آنكه خداوند نام اسلام را در آن وارد ميكند.
در "كمال الدين"، تأليف شيخ صدوق نيز روايتي از امام صادق عليهالسلام در مورد تفسير آيه فوق، ميخوانيم كه ايشان فرمودند: به خدا سوگند اين آيه تحقق نيافته است و تنها زماني محقق ميگردد كه "قائم" خروج كند و در آن هنگام است كه كافري پيدا نخواهد شد.
در تفسير مجمع البيان، همچنين از امام باقر عليهالسلام چنين آورده است كه: وعدهاي كه در اين آيه است به هنگام ظهور مهدي عليهالسلام محقق ميگردد، پس در آن روز هيچ كس روي زمين باقي نخواهد ماند مگر آنكه به (حقانيت) محمد صلياللهعليهوآله اقرار ميكند.
استاد شهيد آيةاللّه مطهري مينويسد: "از مجموع آيات و روايات استنباط ميشود كه قيام مهدي موعود عليهالسلام آخرين حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل است كه از آغاز جهان بر پا بوده است. مهدي موعود تحقق بخش ايدهآل همه انبيا و اوليا و مردان مبارز راه حق است."(16)
سلام بر او از فجر تاريخ تا فجر قيامت.
1 ـ عالم جليل القدر مرحوم سيدهاشم بحراني در كتاب "المحجة"آنآياتراباروايات مربوطه جمعآوري كرده است.
12 ـ تفسير صافي، ذيل آيه 86 سوره هود.
13 ـ الانوارالبهيه، تأليف شيخ عباس قمي، ص 355.
14 ـ سوره توبه، آيه 32؛ سوره صف، آيه 8. (با مختصر تفاوت)
11 ـ سوره هود، آيه 86.
15 ـ سوره توبه، آيه 33؛ سوره صف، آيه 9؛ سوره فتح، آيه 28. (با مختصر تفاوت)
16 ـ قيام و انقلاب مهدي(عج)، ص 20.
2 و 3 قصص، 5 و 6.
4 ـ نهج البلاغه، كلمات قصار: 209.
5 ـ تفسير نورالثقلين، 4، 110.
6 ـ تفسير مجمع البيان، ذيل آيه 5 سوره قصص.
7 ـ ر.ك. كمال الدين، تأليف شيخ صدوق، ص 425.
8 ـ سوره اسراء، آيه 81.
9 و 10 نورالثقلين، ج 3، ص 212 و 213.